Samuel Crell-Spinowski, urodzony 25 marca 1660 roku w Kluczborku, to osoba o znaczącym wpływie w dziedzinie filozofii oraz teologii, szczególnie w kręgach braci polskich. Jego życie przypadło na czasy, gdy religijne przeobrażenia miały ogromne znaczenie dla intelektualnego rozwoju Europy.
Crell-Spinowski zmarł 9 czerwca 1747 roku w Amsterdamie, pozostawiając po sobie dziedzictwo zarówno jako pastor, jak i nauczyciel. W swoim życiu pełnił funkcję pastora w dwóch ważnych miejscach: w Lubniewicach oraz Królowej Woli, gdzie wpływał na społeczność swoich wiernych.
Życiorys
Samuel Crell-Spinowski był synem Krzysztofa oraz wnukiem Jana Crella. Studiował w Anglii, gdzie rozwijał swoje zainteresowania teologiczne.
Jako teolog związany z ariańskim nurtem, pełnił rolę kaznodziei oraz ministra w Lubniewicach, od około 1706 roku, a także od 1718 roku w Królowej Woli. Na obszarze Prus stał się duchowym liderem, w ślady którego szli jego wcześniejsi poprzednicy, tacy jak Samuel Przypkowski oraz Zbigniew Morsztyn. W jego działalności duszpasterskiej wspierał go brat, Paweł, który również był kaznodzieją i ministrem zboru, a swoją posługę prowadził w Kosinowie.
Samuel Crell utrzymywał aktywne kontakty z przedstawicielami reformatorskiej myśli europejskiej, m.in. z Johnem Locke, Lordem Shaftesbury oraz Newtonem. Był autorem przeszło 20 prac z zakresu filozofii oraz teologii, które były pisane w języku łacińskim i drukowane w Amsterdamie, Londynie oraz Królewcu. Pod koniec swojego życia miał zbliżyć się do Braci Morawskich.
Samuel Crell miał dwóch synów, którzy osiedlili się w Stanach Zjednoczonych, w stanie Georgia. Brak jest jednak informacji na temat ich angażowania się w życie religijne. Po jego śmierci, córki dołączyły do kościoła braci morawskich w Amsterdamie.
Przypisy
- Biografisch lexicon voor de geschiedenis van het Nederlands protestantisme [online], resources.huygens.knaw.nl [dostęp 12.01.2022 r.]
Oceń: Samuel Crell-Spinowski